تامین خواسته چیست

تامین خواسته، یک نهاد حقوقی است که به منظور تضمین اجرای حکم، در دعواهای حقوقی، اعمال می‌شود. تامین خواسته، می‌تواند قبل از صدور حکم یا پس از صدور حکم، اعمال شود.

انواع تامین خواسته

تامین خواسته، به دو نوع تامین خواسته ترافعی و تامین خواسته اجرایی تقسیم می‌شود.

تامین خواسته ترافعی، قبل از صدور حکم، اعمال می‌شود. هدف از تامین خواسته ترافعی، این است که از تضییع حقوق خواهان، قبل از صدور حکم، جلوگیری شود.

تامین خواسته اجرایی، پس از صدور حکم، اعمال می‌شود. هدف از تامین خواسته اجرایی، این است که از عدم اجرای حکم، جلوگیری شود.

انواع تامین خواسته ترافعی

تامین خواسته ترافعی، به انواع زیر تقسیم می‌شود:

• تامین خواسته عینی: در تامین خواسته عینی، خواهان، اموالی از خوانده را توقیف می‌کند تا در صورت صدور حکم به نفع او، این اموال به عنوان وثیقه، برای اجرای حکم، در اختیار دادگاه قرار گیرد.
• تامین خواسته شخصی: در تامین خواسته شخصی، خواهان، از دادگاه می‌خواهد که خوانده را از انجام کاری منع کند یا به انجام کاری ملزم کند.

انواع تامین خواسته اجرایی

تامین خواسته اجرایی، به انواع زیر تقسیم می‌شود:

• تامین خواسته عینی: در تامین خواسته عینی اجرایی، دادگاه، اموالی از خوانده را توقیف می‌کند تا در صورت عدم اجرای حکم، این اموال به عنوان وثیقه، برای اجرای حکم، در اختیار دادگاه قرار گیرد.
• تامین خواسته شخصی: در تامین خواسته شخصی اجرایی، دادگاه، خوانده را از انجام کاری منع می‌کند یا به انجام کاری ملزم می‌کند.

تفاوت تامین خواسته ترافعی و تامین خواسته اجرایی

مهم‌ترین تفاوت تامین خواسته ترافعی و تامین خواسته اجرایی، این است که تامین خواسته ترافعی، قبل از صدور حکم، اعمال می‌شود و تامین خواسته اجرایی، پس از صدور حکم، اعمال می‌شود.

تفاوت دیگر این دو نوع تامین خواسته، این است که تامین خواسته ترافعی، توسط خواهان، درخواست می‌شود و تامین خواسته اجرایی، توسط دادگاه، صادر می‌شود.

شرایط صدور و آثار تامین خواسته

شرایط صدور، به شرح زیر است:

• وجود دعوا: برای صدور تامین خواسته، باید دعوایی میان خواهان و خوانده، مطرح شده باشد. این دعوا می‌تواند قبل از صدور حکم یا پس از صدور حکم، مطرح شده باشد.
• اثبات خواهان: خواهان باید ادعای خود را، با ادله و مدارک کافی، اثبات کند. این ادله و مدارک، می‌تواند شامل سند، شهادت شهود، معاینه محل، تحقیق محلی و غیره باشد.
• تحقق احتمال عدم اجرای حکم: برای صدور تامین خواسته، باید احتمال عدم اجرای حکم، وجود داشته باشد. این احتمال زمانی وجود دارد که خوانده، سابقه عدم اجرای احکام داشته باشد یا از پرداخت بدهی یا انجام تعهد خود، خودداری کند.
• متناسب بودن تامین خواسته با خواسته اصلی: تامین خواسته باید با خواسته اصلی، متناسب باشد. به این معنا که میزان تامین خواسته، باید به اندازه‌ای باشد که بتواند خسارت احتمالی خواهان را در صورت عدم اجرای حکم، جبران کند.

شرایط اختصاصی صدور تامین خواسته عینی

برای صدور تامین خواسته عینی، باید شرایط زیر نیز وجود داشته باشد:

• قابلیت توقیف اموال خوانده: اموال خوانده باید قابل توقیف باشد. این اموال می‌تواند شامل اموال منقول، غیرمنقول، حقوق مالی و غیره باشد.
• قدرت اجرایی قرار تامین خواسته عینی: قرار تامین خواسته عینی باید قابلیت اجرا داشته باشد. به این معنا که اموال خوانده باید قابل شناسایی و توقیف باشد.

اعمال تامین خواسته، آثار زیر را دارد:

• توقیف اموال خوانده: در صورتی که تامین خواسته، عینی باشد، اموال خوانده، توقیف می‌شود.
• منع خوانده از انجام کاری: در صورتی که تامین خواسته، شخصی باشد، خوانده از انجام کاری منع می‌شود یا به انجام کاری ملزم می‌شود.

رفع تامین خواسته

تامین خواسته، با رفع شرایط آن، رفع می‌شود. شرایط رفع تامین خواسته، عبارتند از:

• صدور حکم به نفع خواهان: در صورتی که حکم به نفع خواهان صادر شود، تامین خواسته، رفع می‌شود.
• عدم اجرای حکم به نفع خواهان: در صورتی که حکم به نفع خواهان صادر شود، اما اجرا نشود، تامین خواسته، رفع نمی‌شود.
• رضایت خواهان: در صورتی که خواهان، رضایت خود را اعلام کند، تامین خواسته، رفع می‌شود.

نحوه درخواست صدور قرار تامین خواسته

درخواست صدور قرار تامین خواسته، به صورت دادخواست، به دادگاه صالح، تقدیم می‌شود. دادخواست باید حاوی موارد زیر باشد:

• نام و نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل خواهان و خوانده
• موضوع دعوا و خواسته اصلی
• دلایلی که موجب درخواست صدور قرار تامین خواسته شده است
• مشخصات اموالی که قرار تامین خواسته، نسبت به آن‌ها صادر می‌شود

دادگاه، پس از دریافت دادخواست، در وقت مقرر، به آن رسیدگی می‌کند. دادگاه، می‌تواند بدون احضار خوانده، قرار تامین خواسته را صادر کند.

نمونه‌های درخواست صدور

در مثال‌های زیر، می‌توان درخواست صدور قرار تامین خواسته داد:

• اگر شخصی، از دیگری طلب پول داشته باشد، می‌تواند از دادگاه بخواهد که اموالی از بدهکار را توقیف کند تا در صورت عدم پرداخت بدهی، این اموال به عنوان وثیقه، برای اجرای حکم، در اختیار دادگاه قرار گیرد. این یک نمونه از تامین خواسته عینی ترافعی است.
• اگر شخصی، از دیگری خواسته باشد که از ملک او خارج شود، می‌تواند از دادگاه بخواهد که خوانده را از ادامه تصرف، منع کند. این یک نمونه از تامین خواسته شخصی ترافعی است.
• اگر حکمی مبنی بر الزام خوانده به پرداخت مبلغی پول صادر شود، و خوانده از اجرای حکم خودداری کند، دادگاه می‌تواند اموالی از خوانده را توقیف کند تا در صورت عدم اجرای حکم، این اموال به عنوان وثیقه، برای اجرای حکم، در اختیار دادگاه قرار گیرد. این یک نمونه از تامین خواسته عینی اجرایی است.
• اگر حکمی مبنی بر منع خوانده از ادامه تصرف ملکی صادر شود، و خوانده از اجرای حکم خودداری کند، دادگاه می‌تواند خوانده را از ادامه تصرف، منع کند. این یک نمونه از تامین خواسته شخصی اجرایی است.