حکم جلب یک دستور کتبی است که توسط قاضی صادر می‌شود و به ضابطان قضایی اجازه می‌دهد شخصی را که متهم به ارتکاب یک جرم است، دستگیر کنند. حکم جلب می‌تواند در دعاوی حقوقی و کیفری صادر شود.
- حکم جلب حقوقی: در دعاوی حقوقی، حکم جلب معمولاً برای اجرای حکم صادر می‌شود. به عنوان مثال، اگر شخصی حکم محکومیت به پرداخت مبلغی پول را داشته باشد، اما از پرداخت آن خودداری کند، قاضی می‌تواند حکم جلب او را صادر کند تا بتواند او را مجبور به اجرای حکم کند.
- حکم جلب کیفری: در دعاوی کیفری، حکم جلب معمولاً برای انجام تحقیقات بیشتر در مورد یک جرم صادر می‌شود. به عنوان مثال، اگر شخصی به ارتکاب یک جرم مظنون باشد، اما حاضر به حضور در دادسرا یا دادگاه نباشد، قاضی می‌تواند حکم جلب او را صادر کند تا بتواند او را برای تحقیقات بیشتر بازداشت کند.
نحوه دستگیری با حکم جلب
مراحل دستگیری با حکم جلب:
- صدور حکم جلب توسط مقام قضایی: قاضی پس از بررسی مدارک و شواهد، حکم جلب را برای فرد متهم صادر می‌کند.
- ابلاغ حکم به نیروی انتظامی: حکم جلب به پلیس ابلاغ می‌شود تا اقدام به دستگیری فرد مورد نظر کنند.
- شناسایی و مکان‌یابی متهم: نیروی انتظامی محل حضور متهم را شناسایی و تعیین می‌کند.
- دستگیری متهم: پلیس با رعایت مقررات قانونی، متهم را دستگیر می‌کند.
- انتقال به مراجع قضایی: متهم برای ادامه روند قانونی به دادسرا یا مرجع قضایی مربوطه منتقل می‌شود.
نکات مهم:
- رعایت حقوق متهم: در تمام مراحل، حقوق قانونی متهم باید محترم شمرده شود.
- استفاده از نیروی متناسب: نیروهای مجری قانون باید از نیروی متناسب و قانونی استفاده کنند.
حکم جلب معمولاً شامل اطلاعات زیر است:
- نام و نام خانوادگی متهم
- شماره ملی متهم
- تاریخ تولد متهم
- شغل متهم
- محل اقامت متهم
- جرم یا جرایمی که متهم به ارتکاب آن‌ها است
- تاریخ و ساعت صدور حکم جلب
- مدت اعتبار حکم جلب
افراد جلب شده به عنوان متهم شناخته می‌شوند و تا زمان اثبات جرم یا تبرئه، از حقوق و آزادی‌های خود برخوردار هستند.
حکم جلب، می‌تواند به صورت شخصی یا عمومی صادر شود. حکم جلب شخصی، برای دستگیری یک شخص خاص صادر می‌شود. حکم جلب عمومی، برای دستگیری هر کس که مرتکب یک جرم خاص شده است، صادر می‌شود.
حکم جلب، می‌تواند به صورت فوری یا غیرفوری صادر شود. حکم جلب فوری، بلافاصله پس از صدور، باید اجرا شود. حکم جلب غیرفوری، می‌تواند تا یک ماه پس از صدور، اجرا شود.
اقدامات لازم بعد از گرفتن حکم جلب
- ابلاغ حکم جلب به شخص مورد نظر: حکم جلب باید به شخص مورد نظر ابلاغ شود. این ابلاغ می‌تواند به صورت حضوری، پستی یا الکترونیکی انجام شود.
- خودداری از فرار: در صورتی که حکم جلب علیه شما صادر شده است، باید از فرار خودداری کنید. فرار از قانون، جرم محسوب می‌شود و می‌تواند منجر به مجازات‌های سنگینی شود.
- مراجعه به مرجع صادرکننده حکم: در صورتی که حکم جلب علیه شما صادر شده است، باید به مرجع صادرکننده حکم مراجعه کنید. مرجع صادرکننده حکم، معمولاً دادگاه یا دادسرا است.
- دادن وثیقه: در برخی موارد، دادگاه یا دادسرا می‌تواند از شما بخواهد که وثیقه بدهید. وثیقه، مبلغی است که در ازای آزادی شما، نزد مرجع قضایی قرار می‌گیرد. در صورتی که در موعد مقرر، در دادگاه حاضر شوید، وثیقه به شما بازگردانده می‌شود.
در صورتی که حکم جلب علیه شما صادر شده است، باید با یک وکیل متخصص در امور کیفری مشورت کنید. وکیل می‌تواند به شما کمک کند که از حقوق خود در این زمینه دفاع کنید.
مراحل گرفتن حکم جلب
شکایت
اولین مرحله برای گرفتن حکم جلب، شکایت از فرد مورد نظر است. این شکایت می‌تواند توسط شاکی خصوصی یا دادستان انجام شود.
رسیدگی به شکایت
بعد از ثبت شکایت، پرونده در دادسرا یا دادگاه بررسی می‌شود. در صورت احراز وقوع جرم و ضرورت حضور متهم در دادگاه، قرار جلب صادر می‌شود.
صدور قرار جلب
قرار جلب یک دستور قضایی است که به ضابطین دادگستری دستور می‌دهد متهم را دستگیر و تحویل مقام قضایی دهند.
ابلاغ قرار جلب
قرار جلب به متهم ابلاغ می‌شود. اگر متهم ظرف مدت 10 روز پس از ابلاغ قرار جلب، خود را به مقام قضایی معرفی نکند، حکم جلب او صادر می‌شود.
صدور حکم جلب
حکم جلب یک دستور قضایی است که به ضابطین دادگستری دستور می‌دهد متهم را بدون ابلاغ دستگیر و تحویل مقام قضایی دهند.
شرایط صدور حکم جلب
برای صدور حکم جلب، باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
- وقوع جرم
- احراز وقوع جرم توسط مقام قضایی
- ضرورت حضور متهم در دادگاه
آثار حکم جلب
صدور حکم جلب آثار زیر را دارد:
- متهم باید خود را به مقام قضایی معرفی کند.
- اگر متهم خود را معرفی نکند، ضابطین دادگستری می‌توانند او را بدون ابلاغ دستگیر کنند.
- متهم تا زمان رسیدگی به اتهام خود، در بازداشت به سر می‌برد.
تجدید نظر در حکم جلب
حکم جلب قابل تجدید نظر است. متهم یا وکیل او می‌تواند ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ حکم جلب، نسبت به آن اعتراض کند.
لغو حکم جلب
حکم جلب در موارد زیر لغو می‌شود:
- فوت متهم
- صدور قرار منع تعقیب
- صدور قرار موقوفی تعقیب
- صدور قرار برائت
- صدور قرار تعلیق اجرای مجازات
- صدور قرار تعویق صدور حکم
- صدور قرار آزادی مشروط
نتیجه‌گیری
حکم جلب یک دستور قضایی است که برای دستگیری یک فرد صادر می‌شود. این حکم معمولاً در مواردی صادر می‌شود که فرد به یک جرم متهم شده و برای رسیدگی به اتهام خود حاضر نشده باشد. مراحل گرفتن حکم جلب به شرحی که در بالا ذکر شد، صورت می‌گیرد.
