طلاق خلع نوعی طلاق توافقی است که در آن زن با واگذاری مالی به شوهر از وی طلاق می‌گیرد. این طلاق مربوط به زمانی است که زن از شوهر به قدری تنفر پیدا کرده باشد که حاضر شود با پرداخت پول از قید همسری وی رها شود.
در طلاق خلع، زن به عنوان مُختلَعه شناخته می‌شود و شوهر به عنوان خالع شناخته می‌شود. مالی که زن به شوهر می‌دهد، ممکن است مهریه، معادل مهریه یا مبلغی کمتر یا بیشتر از آن باشد.
آثار طلاق خلع در قانون مدنی ایران
- انحلال نکاح.
- عدم امکان رجوع شوهر به زن.
- تعلق نفقه به زن تا پایان عده.
- تعلق مهریه به زن.
- عدم امکان مطالبه نفقه معوقه از زن.
طلاق خلع یکی از راه‌های قانونی برای طلاق زنانی است که از شوهر خود متنفر هستند. این طلاق می‌تواند به زنان کمک کند تا از ازدواجی که به آن علاقه ندارند، خلاص شوند.
طلاق خلع چه ویژگیهایی دارد
- طلاق خلع یک نوع طلاق توافقی است. یعنی زن و شوهر هر دو باید بر طلاق توافق داشته باشند.
- در طلاق خلع، زن مالی را به شوهر می‌دهد. این مال ممکن است مهریه، معادل مهریه یا مبلغی کمتر یا بیشتر از آن باشد.
- طلاق خلع از انواع طلاق بائن است. یعنی مرد نمی‌تواند به زن رجوع کند؛ یعنی بدون خواندن عقد او را دوباره همسر خود کند.
- در طلاق خلع، در زمان عده، زن می‌تواند از بخشش خود منصرف شود. در این صورت مانند طلاق رجعی، شوهر می‌تواند به او رجوع کند.
مزایای طلاق خلع برای زنان
- زن می‌تواند از ازدواجی که به آن علاقه ندارد، خلاص شود.
- زن می‌تواند مهریه خود را دریافت کند.
- زن می‌تواند از نفقه تا پایان عده خود استفاده کند.
معایب طلاق خلع برای زنان
- زن باید مالی را به شوهر بدهد. این مال ممکن است مبلغ زیادی باشد.
- زن نمی‌تواند از شوهر نفقه معوقه مطالبه کند.
شرایط طلاق خلع در قانون مدنی ایران
شرایط طلاق خلع در قانون مدنی ایران به شرح زیر است:
- وجود نکاح صحیح بین زن و شوهر.
- وجود کراهت شدید در زن نسبت به شوهر.
- توافق زن و شوهر بر طلاق خلع.
- پرداخت مالی از سوی زن به شوهر.
حال به توضیح هر یک از موارد فوق می پردازیم.
وجود نکاح صحیح بین زن و شوهر
اولین شرط طلاق خلع، وجود نکاح صحیح بین زن و شوهر است. یعنی زن و شوهر باید عقد نکاح را به صورت صحیح جاری کرده باشند. اگر نکاح بین زن و شوهر باطل یا غیرمعتبر باشد، طلاق خلع نیز باطل خواهد بود.
وجود کراهت شدید در زن نسبت به شوهر
دومین شرط طلاق خلع، وجود کراهت شدید در زن نسبت به شوهر است. کراهت شدید به معنای نفرت و بیزاری شدید است. اگر زن از شوهر خود نفرت نداشته باشد، نمی‌تواند از طلاق خلع استفاده کند.
توافق زن و شوهر بر طلاق خلع
سومین شرط طلاق خلع، توافق زن و شوهر بر طلاق خلع است. یعنی زن و شوهر باید هر دو بر طلاق توافق داشته باشند. اگر زن یا شوهر از طلاق خلع منصرف شود، طلاق خلع باطل خواهد بود.
پرداخت مالی از سوی زن به شوهر
چهارمین شرط طلاق خلع، پرداخت مالی از سوی زن به شوهر است. این مال ممکن است مهریه، معادل مهریه یا مبلغی کمتر یا بیشتر از آن باشد. اگر زن مالی را به شوهر ندهد، طلاق خلع باطل خواهد بود.
در صورتی که شرایط طلاق خلع احراز شود، زن می‌تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده، درخواست طلاق خلع کند. دادگاه پس از بررسی دادخواست، اگر شرایط طلاق خلع را احراز کند، حکم طلاق خلع را صادر می‌کند.
برای درخواست طلاق خلع، زن باید دادخواستی به دادگاه خانواده تقدیم کند. در دادخواست باید مشخصات زن، شوهر، مهریه و مالی که زن به شوهر می‌دهد، ذکر شود.
دادگاه پس از بررسی دادخواست، اگر شرایط طلاق خلع را احراز کند، حکم طلاق خلع را صادر می‌کند.
مراحل طلاق خلع
مراحل طلاق خلع به شرح زیر است:
مرحله اول: توافق زن و شوهر
مرحله دوم: تنظیم دادخواست
مرحله سوم: رسیدگی دادگاه
مرحله چهارم: اجرای حکم
در صورتی که زن یا شوهر از اجرای حکم طلاق خلع امتناع کند، دادگاه می‌تواند حکم را به اجرا بگذارد.
در ادامه، به بررسی هر یک از این مراحل می‌پردازیم:
مرحله اول: توافق زن و شوهر
اولین مرحله طلاق خلع، توافق زن و شوهر بر طلاق است. زن و شوهر باید هر دو بر طلاق توافق داشته باشند. اگر زن یا شوهر از طلاق خلع منصرف شود، طلاق خلع باطل خواهد بود.
مرحله دوم: تنظیم دادخواست
دادخواست طلاق خلع باید توسط زن، به عنوان خواهان طلاق، تنظیم شود و باید شامل موارد زیر باشد:
- نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، شغل، اقامتگاه و شماره تلفن زن
- نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، شغل، اقامتگاه و شماره تلفن شوهر
- تاریخ عقد نکاح
- میزان مهریه
- مالی که زن به شوهر می‌دهد
دادخواست طلاق خلع باید به دادگاه خانواده محل وقوع عقد یا محل سکونت زن تسلیم شود.
مرحله سوم: بررسی دادخواست
پس از ثبت دادخواست در دادگاه، دادگاه آن را بررسی می‌کند. اگر شرایط طلاق خلع را احراز کند، حکم طلاق خلع را صادر می‌کند.
در صورتی که دادگاه شرایط طلاق خلع را احراز نکند، دادخواست را رد می‌کند.
مرحله چهارم: اجرای حکم
حکم طلاق خلع توسط دفترخانه ازدواج و طلاق اجرا می‌شود. زن و شوهر باید برای اجرای حکم به دفترخانه ازدواج و طلاق مراجعه کنند.
در صورتی که زن یا شوهر از اجرای حکم طلاق خلع امتناع کند، دادگاه می‌تواند حکم را به اجرا بگذارد.
اجرای حکم طلاق خلع به شرح زیر است:
- زن و شوهر باید در دفترخانه ازدواج و طلاق حاضر شوند.
- دفترخانه ازدواج و طلاق، حکم طلاق خلع را به زن و شوهر تسلیم می‌کند.
- زن و شوهر باید در دفترخانه ازدواج و طلاق، طلاق خود را ثبت کنند.
با ثبت طلاق در دفترخانه ازدواج و طلاق، نکاح زن و شوهر منحل می‌شود.
نکات مهم در طلاق خلع
- در طلاق خلع، زن باید مالی را به شوهر بدهد. این مال ممکن است مهریه، معادل مهریه یا مبلغی کمتر یا بیشتر از آن باشد.
- در طلاق خلع، زن نمی‌تواند از شوهر نفقه معوقه مطالبه کند.
- در طلاق خلع، زن می‌تواند از طلاق منصرف شود. در این صورت، طلاق خلع باطل خواهد بود.
در صورتی که زن یا شوهر در خصوص طلاق خلع اختلاف داشته باشند، می‌توانند از طریق وکیل اقدام کنند. وکیل می‌تواند زن یا شوهر را در تمام مراحل طلاق خلع، از جمله تنظیم دادخواست، رسیدگی دادگاه و اجرای حکم، یاری دهد.
وضعیت مهریه زن در طلاق خلع
- زن در طلاق خلع، مالک مهریه خود می‌شود.
- زن می‌تواند مهریه خود را در هر زمان که بخواهد، از شوهر مطالبه کند.
- شوهر نمی‌تواند از پرداخت مهریه به زن امتناع کند.
در طلاق خلع، زن با واگذاری مالی به شوهر، از قید همسری او رها می‌شود. این مال ممکن است مهریه، معادل مهریه یا مبلغی کمتر یا بیشتر از آن باشد.
در صورتی که مالی که زن به شوهر می‌دهد، کمتر از مهریه باشد، زن مالک مابه‌التفاوت مهریه خواهد بود و اگر مالی که زن به شوهر می‌دهد، بیشتر از مهریه باشد، زن مالک مابه‌التفاوت مهریه نخواهد بود.
اگر زن از طلاق خلع منصرف شود، زن مالک مهریه نخواهد بود.
در صورتی که شوهر از پرداخت مهریه به زن امتناع کند، زن می‌تواند از طریق دادگاه، مهریه خود را مطالبه کند.
در مجموع، وضعیت مهریه زن در طلاق خلع، مشابه وضعیت مهریه زن در سایر انواع طلاق است.
