دادگاه تجدید نظر، دادگاهی است که به اعتراضات نسبت به آرای دادگاه بدوی رسیدگی میکند. این دادگاه، از درجه بالاتری نسبت به دادگاه بدوی برخوردار است و میتواند رای دادگاه بدوی را نقض یا ابرام کند. برای اطلاع از احتمال تغییر رای دادگاه تجدید نظر و راهکارهای افزایش این احتمال و همچنین انواع دادگاه ها با ما همراه باشید.
صلاحیت دادگاه تجدید نظر
صلاحیت دادگاه تجدید نظر، به موجب قانون تعیین میشود. به طور کلی، میتوان گفت که دادگاه تجدید نظر، به اعتراضات نسبت به آرای دادگاههای عمومی و انقلاب، در امور حقوقی و کیفری، رسیدگی میکند.
جهات تجدید نظر
جهات تجدید نظر، به موجب قانون تعیین میشود. به طور کلی، میتوان گفت که جهات تجدید نظر، شامل موارد زیر است:
- عدم اعتبار مستندات دادگاه بدوی
- فقدان شرایط قانونی شهادت شهود
- عدم توجه قاضی به دلایل ابرازی
- عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه صادر کننده رای
- مخالف بودن رای با موازین شرعی یا مقررات قانونی
نحوه تجدید نظر
برای تجدید نظر در رای دادگاه بدوی، باید دادخواست تجدید نظر به دادگاه تجدید نظر ارسال شود. دادخواست تجدید نظر باید ظرف مهلت مقرر قانونی، ثبت شود.
پس از ثبت دادخواست تجدید نظر، پرونده در دادگاه تجدید نظر بررسی میشود. دادگاه تجدید نظر، میتواند رای دادگاه بدوی را نقض یا ابرام کند.
نقض رای
در صورتی که دادگاه تجدید نظر رای دادگاه بدوی را نقض کند، پرونده به دادگاه بدوی ارجاع میشود تا با توجه به نظر دادگاه تجدید نظر، رسیدگی مجدد انجام دهد.
ابرام رای
در صورتی که دادگاه تجدید نظر رای دادگاه بدوی را ابرام کند، رای صادره قطعی و لازمالاجرا است.
نتیجهگیری
دادگاه تجدید نظر، مرجعی است که به اعتراضات نسبت به آرای دادگاه بدوی رسیدگی میکند. این دادگاه، از درجه بالاتری نسبت به دادگاه بدوی برخوردار است و میتواند رای دادگاه بدوی را نقض یا ابرام کند.
احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر
احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر، به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارائه دلایل و مستندات محکم توسط طرفین
- وجود اشتباهات حقوقی یا مادی در رای دادگاه بدوی
- تغییر شرایط پرونده در فاصله بین صدور رای دادگاه بدوی و دادگاه تجدید نظر
در صورتی که طرفین دعوا، دلایل و مستندات محکمی برای اعتراض به رای دادگاه بدوی ارائه دهند، احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر افزایش مییابد. همچنین، در صورتی که در رای دادگاه بدوی، اشتباهات حقوقی یا مادی وجود داشته باشد، دادگاه تجدید نظر میتواند رای دادگاه بدوی را نقض کند. در نهایت، در صورتی که شرایط پرونده در فاصله بین صدور رای دادگاه بدوی و دادگاه تجدید نظر تغییر کرده باشد، دادگاه تجدید نظر میتواند رای دادگاه بدوی را تغییر دهد.
به طور کلی، میتوان گفت که احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر، نسبت به دادگاه بدوی، بیشتر است. این امر به دلیل آن است که دادگاه تجدید نظر، از صلاحیت بیشتری برای رسیدگی به پروندهها برخوردار است و میتواند از نظرات قضات متخصصتر استفاده کند.
راهکارهای افزایش احتمال
برای افزایش احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر، میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- تهیه دادخواست تجدید نظر با رعایت نکات حقوقی
- ارائه دلایل و مستندات محکم و مستند به قانون
- استفاده از خدمات وکیل متخصص در امور حقوقی
در صورتی که طرفین دعوا، نکات فوق را رعایت کنند، احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر افزایش مییابد.
در قانون ایران، امکان اعتراض به حکم و رای دادگاه تجدید نظر قبل از اجرای حکم، در دو صورت وجود دارد:
- اعاده دادرسی
اعاده دادرسی، نوعی اعتراض است که برای تجدید رسیدگی به پرونده در دادگاه صادر کننده حکم بدوی، به کار میرود. اعاده دادرسی، در موارد زیر قابل درخواست است:
- وجود اسناد و مدارکی که پس از صدور حکم بدوی و قبل از صدور حکم تجدید نظر، به دست آمده و ثابت کننده اشتباه رای صادر شده باشد.
- وجود جهات قانونی که موجب نقض رای صادر شده باشد، مانند عدم صلاحیت دادگاه صادر کننده حکم، یا مخالفت رای با موازین شرعی یا مقررات قانونی.
در صورتی که درخواست اعاده دادرسی پذیرفته شود، پرونده به دادگاه صادر کننده حکم بدوی ارجاع میشود و دادگاه بدوی، با توجه به دلایل و مستندات ارائه شده، مجدداً به پرونده رسیدگی میکند.
- رسیدگی مجدد به رای دادگاه تجدید نظر در دیوان عالی کشور
در صورتی که رای دادگاه تجدید نظر، به تشخیص دیوان عالی کشور، مخالف با موازین شرعی یا مقررات قانونی باشد، دیوان عالی کشور، میتواند رای دادگاه تجدید نظر را نقض کند و پرونده را به دادگاه صادر کننده حکم بدوی ارجاع دهد تا با توجه به نظر دیوان عالی کشور، مجدداً به پرونده رسیدگی شود.
مهلت درخواست اعاده دادرسی، در امور حقوقی، 20 روز از تاریخ ابلاغ رای دادگاه تجدید نظر است. در امور کیفری، مهلت درخواست اعاده دادرسی، 20 روز از تاریخ قطعیت رای دادگاه تجدید نظر است.
در صورتی که درخواست اعاده دادرسی، قبل از اجرای حکم، به دیوان عالی کشور یا دادگاه صادر کننده حکم بدوی ارائه شود، اجرای حکم، تا اتخاذ تصمیم قطعی از سوی دیوان عالی کشور یا دادگاه صادر کننده حکم بدوی، متوقف میشود.
انواع دادگاه
دادگاهها، بر اساس معیارهای مختلف، به انواع مختلفی تقسیم میشوند. برخی از انواع دادگاهها، عبارتند از:
دادگاه بر اساس نوع دعوا
دادگاهها، بر اساس نوع دعوایی که به آن رسیدگی میکنند، به دو دسته تقسیم میشوند:
- دادگاههای حقوقی
- دادگاههای کیفری
دادگاههای حقوقی، به دعاوی حقوقی رسیدگی میکنند. دعاوی حقوقی، دعاویای هستند که موضوع آنها، حقوق و مطالبات مالی است. دادگاههای کیفری، به دعاوی کیفری رسیدگی میکنند. دعاوی کیفری، دعاویای هستند که موضوع آنها، ارتکاب جرم است.
دادگاه بر اساس درجه
دادگاهها، بر اساس درجه، به دو دسته تقسیم میشوند:
- دادگاههای بدوی
- دادگاههای تجدید نظر
دادگاههای بدوی، اولین مرجع رسیدگی به دعاوی هستند. دادگاههای تجدید نظر، به اعتراضات نسبت به آرای دادگاههای بدوی رسیدگی میکنند.
دادگاه بر اساس صلاحیت
دادگاهها، بر اساس صلاحیت، به دو دسته تقسیم میشوند:
- دادگاههای عمومی و انقلاب
- دادگاههای اختصاصی
دادگاههای عمومی و انقلاب، به کلیه دعاوی، اعم از حقوقی و کیفری، رسیدگی میکنند. دادگاههای اختصاصی، تنها به دعاوی خاصی، که به موجب قانون، صلاحیت رسیدگی به آنها را دارند، رسیدگی میکنند.
دادگاه بر اساس محل
دادگاهها، بر اساس محل، به دو دسته تقسیم میشوند:
- دادگاههای محلی
- دادگاههای عالی
دادگاههای محلی، در محل وقوع جرم یا محل اقامت خوانده، تشکیل میشوند و دادگاههای عالی، در مراکز استانها و شهرستانها تشکیل میشوند.
دادگاه بر اساس نوع قضات
دادگاهها، بر اساس نوع قضات، به دو دسته تقسیم میشوند:
- دادگاههای دادگستری
- دادگاههای ویژه
دادگاههای دادگستری، توسط قضات دادگستری اداره میشوند و دادگاههای ویژه، توسط قضات خاصی، که به موجب قانون، تعیین میشوند، اداره میشوند.
دادگاه بر اساس نحوه تشکیل
دادگاهها، بر اساس نحوه تشکیل، به دو دسته تقسیم میشوند:
- دادگاههای تکقاضی
- دادگاههای چند قاضی
دادگاههای تکقاضی، توسط یک قاضی رسیدگی میشوند. دادگاههای چند قاضی، توسط چند قاضی رسیدگی میشوند.
دادگاه بر اساس نوع رسیدگی
دادگاهها، بر اساس نوع رسیدگی، به دو دسته تقسیم میشوند:
- دادگاههای علنی
- دادگاههای غیرعلنی
دادگاههای علنی، در حضور عموم مردم، رسیدگی میشوند. دادگاههای غیرعلنی، در غیاب عموم مردم، رسیدگی میشوند.
دادگاه بر اساس نوع رأی
دادگاهها، بر اساس نوع رأی، به دو دسته تقسیم میشوند:
- دادگاههای قطعی
- دادگاههای غیرقطعی
دادگاههای قطعی، آرای آنها، قابل اعتراض نیست. دادگاههای غیرقطعی، آرای آنها، قابل اعتراض است.
نمونههایی از دادگاهها
برخی از نمونههای دادگاهها، عبارتند از:
- دادگاههای عمومی حقوقی
- دادگاههای عمومی کیفری
- دادگاههای انقلاب
- دادگاههای اطفال و نوجوانان
- دادگاههای خانواده
- دادگاههای تجدید نظر
- دیوان عالی کشور
- دادگاههای نظامی
- دادگاههای ویژه روحانیت
- دادگاههای ویژه اقتصادی
دادگاهها، نهادهایی هستند که به دعاوی و اختلافات افراد رسیدگی میکنند و بر اساس معیارهای مختلف، به انواع مختلفی تقسیم میشوند.